Kraamhoktips

Wat is de toekomst van kraamhokken?

De wijze waarop kraamhokken gebouwd dienen te worden staat overal, en met name in West Europa, ter discussie. Met name de uitvoering en vloeroppervlakte van kraamhokken is een ingewikkelde vraag waar nog veel onduidelijkheid over is. Hoe maak ik mijn kraamstal toekomstbestendig, wat is de beste keuze voor de kraamhokinrichting en hoe haal ik met nieuwe technieken als varkenshouder het meeste rendement uit mijn kraamstal? Dit zijn veel terugkerende vragen waar weinig objectieve en samenhangende informatie over is te vinden. Wij willen u hier gratis over adviseren.

Ik wil mijn kraamstal bouwen maar waar moet ik in grote lijnen rekening mee houden?

Uiteraard wil iedere ondernemer vooruit in plaats van stilstaan, maar wil men ook toekomstbestendig bouwen, zodat niet over 5 jaar alles aangepast moet worden. In sommige landen zijn minimale vloeroppervlakten van het kraamhok al vastgelegd en is er al duidelijkheid, maar in andere landen is men er nog volop over in discussie over de vast te stellen kaders en zullen daar de komende jaren nog geen keiharde afspraken over zijn vastgelegd. Echter wat veel mensen vergeten is dat deze discussie niet ophoudt bij de landsgrenzen. Voorbeeld: er zijn duidelijke signalen dat als biggen uit land A geleverd worden aan een vleesvarkensbedrijf in land B, dat dan ook de biggen gefokt moeten zijn volgens de eisen van land B. En daarbij valt het voor stalinrichters uit land A niet mee om volledig op de hoogte te zijn van de eisen in land B. Wij kunnen u hierbij helpen.

Wat weet VERBA als voerbakkenproducent nou van kraamhokken?

Doordat wij, VERBA, als Nederlandse varkens voerbakkenproducent veel met stalinrichters en onderzoekscentra in geheel Europa nauw samenwerken maken we deze discussie van dichtbij mee en voelen we aan welke richting de zeugenhouderij op gaat. Welk kraamsysteem, welke vloeroppervlakten en welke varianten van kraamhokken, zijn onderwerpen waar wij vanaf de zijlijn in diverse Europese landen erg veel van meekrijgen. Door onze ogen en oren open te houden en deze informatie samen te voegen, kunnen wij u helpen met objectieve informatie.

Welk kraamhoksysteem moet ik kiezen?

Allereerst is het van belang voor welk kraamsysteem u kiest. Hierna kunt u pas verder met uw plannen. Gangbare kraamhokken laten we buiten beschouwing. Het klassieke kraamhok is voor de varkenshouderij in West Europa minder toekomstbestendig en zal zoals het er nu naar uit ziet naar verwachting langzaam uitgefaseerd gaan worden. In sommige landen is een vrijloop kraamhok al verplicht zoals in Noorwegen, Zweden en Zwitserland. Bovendien is er al veel ervaring met traditionele kraamhokken, waardoor wij hier weinig informatie aan toe kunnen voegen. Wij richten ons daarom volledig op meer toekomstbestendige kraamhokken en dat zijn vrijloop-kraamhokken.

In vrijloop-kraamhokken zijn twee keuzes mogelijk. U kunt kiezen voor een vrijloop-kraamhok of voor een vrijloop-kraamopfokhok. Uiteraard hangt dit af van uw bouwmogelijkheden.

Het zijn beide goede systemen die toekomstbestendig zijn, maar vrijloop-kraamopfokhokken zijn volgens ons het meest toekomstbestendig van de twee. Bovendien verwachten wij dat een vrijloop-kraamopfokhok u een hoger rendement zal opleveren. Wij zullen u hieronder uitleggen waarom.

Bij vrijloop-kraamhokken verplaatst u na de kraamperiode zowel de zeug als de biggen naar andere hokken. Bij vrijloop-kraamopfokhokken verplaatst u alleen de zeug na de kraamperiode, maar de biggen blijven tot 25 kilogram in hetzelfde kraamhok. U houdt dus de toom bij elkaar en hoeft ze niet te verplaatsen. Een varken is een gewoontedier en houdt niet van verandering. Iedere verandering leidt tot onrust, en onrust leidt tot een beperkte groei. En dit verschil in groei kan groot zijn. Maar er zijn meer verschillen tussen vrijloop-kraamhokken en vrijloop-kraamopfokhokken. Hieronder geven wij u de voordelen en nadelen weer van vrijloop-kraamopfokhokken ten opzichte van vrijloop-kraamhokken.

Meer rust voor de dieren. U kunt de toom in hetzelfde kraamhok bij elkaar houden (tot 25/30kg) zonder ze naar de biggenafdeling te hoeven verplaatsen. Dit geeft veel rust en dit komt de toom en de groei ervan, op vele vlakken, ten goede. Dit is een terugkerend voordeel.
Rust voor u. Er is veel minder arbeid nodig vanwege het niet hoeven verplaatsen van de biggen naar de biggenopfok-afdeling. Daarnaast hoeft u geen kraamhokken vanwege de meer te reinigen omdat die schakel er theoretisch geheel tussenuit is. Dit is een terugkerend voordeel.
Economisch voordeel. Doordat er geen kraamhokken meer schoongemaakt hoeven te worden bespaart u op arbeid en op spoelwater dat in de mestput terecht komt. Dit is een terugkerend voordeel.
Investeringsvoordeel. U hoeft geen aparte biggenhokken in te richten. Dit is een eenmalig voordeel.
Toekomstbestendiger dan vrijloop-kraamhok vanwege hoger dierenwelzijn door het bij elkaar houden van de toom in hetzelfde hok. Denk hierbij ook aan toekomstige maatregelen omtrent staartbijten. Dit is een terugkerend voordeel.

Wat zijn de belangrijkste nadelen van het vrijloop-kraamopfokhok ten opzichte van het vrijloop-kraamhok:

Door de hogere investering i.v.m. meer benodigde vrijloop-kraamopfokhokken, heeft dit een terugverdientijd van ca. 6 jaar. Dit is een eenmalig nadeel.

Met welke vloeroppervlakte moet ik bij een vrijloop-kraamhok/vrijloop kraamopfokhokken rekening houden?

De oppervlakte van de kraamhokken is ook in ieder land een discussie. Vrijloop-kraamopfokhokken die al zijn gebouwd, zijn minimaal 6m2. We horen echter dat het aantal vierkante meters steeds groter wordt in plaats van kleiner. In Duitsland wordt de wet minimaal 6,5m2 per vrijloop kraamhok. Het aantal levend geboren biggen blijft daarnaast maar toenemen en daar dient ook voldoende ruimte voor te zijn. Wij adviseren om minimaal 7m2 aan te houden per vrijloop-kraamhok om toekomstbestendig te bouwen. Daarnaast is er bijvoorbeeld in Duitsland een verplichting dat er voldoende bewegingsvrijheid is voor de zeug en dat de biggen vrij achter de zeug moeten kunnen doorlopen. Dit heeft ook invloed op d benodigde vloeroppervlakte.

Wat voor vloer moet ik hebben

Vloeruitvoeringen zijn ook een interessant onderwerp met betrekking tot kraamhokken. Er is bijvoorbeeld niet één specifieke vloer geschikt voor vrijloop-kraamopfokhokken maar het zal eerder een combinatie van verschillende vloeren moeten zijn. We hebben immers bij vrijloop-kraamopfokhokken met maar liefst 3 verschillende levensfases van het varken te maken, te weten: kraambig, zeug en gespeende biggen. Er zal een gedeelte roostervloer moeten zijn maar ook een gedeelte dichte vloer. In diverse landen is dit vaak gekoppeld aan bepaalde percentages of formules van het totale vloeroppervlak. In Duitsland schrijft de wet bijvoorbeeld voor dat onder de zeug een bepaalde oppervlakte dichte vloer dient te zijn en dat de vloer maar 7% geperforeerd/voorzien mag zijn van gaten of spleten. Ook worden vanuit de wet eisen gesteld, in bijvoorbeeld Duitsland, aan de uitvoering van kraamhokvloeren en oppervlaktes liggedeelte en dichtgedeelte bij biggen. Men wil voor de kraambiggen bijvoorbeeld gedeeltelijk zachtere vloeren. Dit mag ook weer niet te zacht zijn want dat geeft weer nadelen ten aanzien van de hygiëne en de duurzaamheid van de vloer. Deze zachte vloeren met goede grip is vrij eenvoudig en prijsgunstig op te lossen door bijvoorbeeld een Ekogrip kunststof vloerplaat met 2mm rubberen toplaag. Wij hebben deze kunststof platen in ons assortiment en wij kunnen die maken in welke vorm en afmeting de klant wil. Ook bij renovatie zijn deze duurzame maar zachte platen in of op de bestaande vloer te leggen. Deze platen gebruiken wij ook voor de vloerverwarmingsplaten die wij onder andere voor biggennesten uit het Prodromi project gebruiken. Ook die verwarmingsplaten zijn in maatwerk te leveren. Deze verwarmingsplaten worden ook vaak gebruikt bij renovatie als andere verwarmingsplaten versleten zijn of niet goed meer opwarmen omdat ze niet zuurstofdicht blijken te zijn. Dit zijn voordelige oplossingen die u ook achteraf kunt aanbrengen bij renovatie van bestaande vloeren. De praktijk leert ons ook dat als u kiest voor vrijloop-kraamopfokhokken dat het aan te raden is om ook een gedeelte betonnen vloer in het hok te hebben. Hierdoor is er voldoende klauwslijtage van de biggen tijdens de opfokperiode waardoor de biggen niet met te lange klauwen uit de opfokhokken vertrekken.

Wij hebben nauwe contacten met vloerproducenten en leveranciers van vloeren en wij brengen u graag in contact met hen mocht u meer informatie over willen hebben.

Welke inrichting moet ik nemen voor vrijloop-kraamhokken?

Bij de inrichting van kraamhokken is ook een verschil in vrijloop-kraamhokken en vrijloop-kraamopfokhokken. Bij vrijloop-kraamhokken zal er bijvoorbeeld een gedeelte van de zeugenbox wegklapbaar moeten zijn terwijl bij vrijloop-kraamopfokhokken in ieder geval de hele zeugenbox wegklapbaar zal moeten zijn. Voor en na de worp moet de zeug genoeg bewegingsvrijheid hebben en zal in ieder geval 1 zijde van de box weggeklapt moeten worden. Rond de worp zal de zeug echter toch tijdelijk gefixeerd moeten worden door de box geheel dicht te klappen.

Bij vrijloop-kraamopfokhokken zal sowieso de hele box opgeklapt/verschoven moeten kunnen worden nadat de zeug weg is, omdat de biggen achterblijven tot 25/30 kg en anders de box in de weg zit.

Er zijn vele systemen in de markt verkrijgbaar en we vernemen van de zeugenhouders de voordelen maar zeker ook de nadelen van bestaande uitvoeringen. Indien u hier vragen over heeft dan kunnen wij u doorverwijzen naar een stalinrichter die het systeem heeft dat het beste op uw wensen aansluit of in contact brengen met een collega zeugenhouder om ervaringen met elkaar te delen.

Wat is beste systeem van voeren en drinken in de kraamhokken?

Het voeren en drinken is volgens ons het voornaamste aspect bij uw vrijloop-kraamhokken. De juiste voerbak bepaalt zeker de helft van het succes van uw vrijloop-kraamhok, aldus onze klant en ambassadeur Brummelhuis. Het voersysteem dat wij bij alle vrijloop-kraamhokken en vrijloop-kraamopfokhokken adviseren is de KZB kraamhok familie voerbak. In wezen is dit een uit de kluiten gewassen zeugendosator met gesloten achterwand, gekraalde zijwand en verlaagde voertrog voorzien van een drinknippel voor de zeug. De klepel hangt laag waardoor zowel zeug als kleine kraambiggen de klepel kunnen bedienen en wroetgedrag wordt nagebootst. Een erg eenvoudig maar degelijk systeem.

De zeug eet de hele periode in het kraamhok uit deze unieke KZB voerbak met verlaagde voertrog. De zeug doseert met het klepelmechanisme zelf het voer uit de voorraadbunker van de KZB voederbak, die 36 liter groot is. De voerbak kan traploos worden afgesteld waardoor de voergift per slag van de klep wordt ingesteld. Doordat de zeug op vloerhoogte eet duwt zij onbewust met haar hoofd tegen de klepel en blijven er kleine porties voer voor de neus vallen. De zeug moet hierbij zelf voor haar eten zorgen door de klepel te bewegen. Hiermee wordt het natuurlijke wroetgedrag nagebootst, dat het vreten enorm stimuleert ten opzichte van een systeem dat de zeug voer in een trog krijgt geworpen, waar zij verder niets voor hoeft te doen.

De drinknippel die in de KZB voerbak zit voorziet de zeug van voldoende water. Ook hier zien we in de praktijk dat biggen al in een heel vroeg stadium “meedrinken” uit de zeugentrog. Doordat de zeug veel meer drinkt blijft het water ook altijd vers en wordt graag opgenomen door de biggen.

We hebben medio 2021 cijfers ontvangen van een Duitse varkenshouder met gangbare kraamhokken en 2 test-kraamhokken met de KZB familie voerbak erin. De zeugen met KZB vrijloop kraamhok voerbakken hebben maar liefst 20 kilo meer zeugenvoer gegeten gedurende de kraamperiode dan uit de zeugentrog met dosator. Dit komt door diverse factoren zoals verser voer, de zeug kan makkelijk bij de trog, het natuurlijke wroetgedrag wordt nagebootst en er wordt met de klepel gespeeld waarna een beloning volgt. Deze grote extra voeropname alles samen brengt de melkgift van de zeug enorm op gang dat weer ten goede komt aan de biggen, die hun hele leven van deze voorsprong profiteren.

Als de biggen geboren zijn zien we in de praktijk dat de biggen al na circa 4 dagen na de geboorte mee beginnen te snoepen van het zeugenvoer en dat de zeug de biggen leert waar zij het eten vandaan moeten halen. Dit brengt bij de biggen de speekselproductie vroeg op gang en zorgt er al in een vroeg stadium voor dat de darmflora went aan vast voedsel. Bij een gewicht van ongeveer 7,5 kilo zien wij dat gemiddeld biggen tot wel 900 gram meer gegroeid zijn dan bij een traditioneel systeem van zeugentrog met dosator. Van deze uitstekende start profiteert de big zijn hele verdere leven. Voor deze resultaten hoeft men niet van voer te veranderen en dit succes is volledig te wijten aan de KZB-voerbak, het ondersteunt moeder-kindgedrag.

Varkenshouders met kraamopfokhokken die de KZB voerbak gebruiken geven aan dat de biggen 1 week eerder aan het gewicht zijn. Bovendien is een voordeel dat door een verbeterde melkgift van de zeug en doordat er door de biggen wordt meegesnoept van het zeugenvoer, men ook uit kan met vaak duurdere prestarter. Dat werkt kostenbesparend. Omdat de biggen ook al gewend zijn aan vast voer hebben de biggen na de kraamperiode ook nagenoeg geen last van speendip. De overgang van melk naar vast voer is immers al door de moeder vanaf dag 4 gestimuleerd waardoor er niet plots een overgang is voor de biggen.

Als men de biggen in een vrijloop-kraamopfokhok laat liggen dan blijven de biggen uit dezelfde voerbak eten. Ze weten immers waar het eten vandaan komt en zij kunnen zelf bij de klepel het biggenvoer uit de bak halen. Dit geeft perfecte resultaten.

De zeugendrinknippel wordt uitgeschakeld en de biggen dienen uit een aparte drinker bij de bak te drinken. VERBA kan ook drinkbakken leveren voor biggen of deze zelfs aan de KZB voerbak vast maken. Daarnaast hebben wij kraamhok pigletfeeders met vaste trog of uitneembare trog, die in de wand ingebouwd kunnen worden en die met hun voorraadbunker van 10 liter ook de kraambiggen in een vroeg stadium bij kunnen voeren.

Kan ik een KZB voerbak ook toepassen in gangbare kraamhokken?

Het antwoord daarop is simpel. Steeds vaker zien we dat de KZB kraamhokvoerbak ook ingezet wordt bij gedeeltelijke renovatie van bestaande kraamhokken, met name daar waar trog of waterleiding versleten is. De zeugenhouder kan direct door de methode van voeren te veranderen profiteren van de reeds beschreven voordelen. Door de duurzaamheid (RVS) van de KZB kan deze later bij inrichting van vrijloop-kraamhokken eenvoudig ingepast worden.

Wat kost een KZB voerbak?

De KZB vervangt een stuk hek en wand, van bijvoorbeeld HPL (trespa), en de zeugentrog en een losse zeugendrinker. Deze extra kosten die u normaal zou maken zijn vrijwel vergelijkbaar met de kosten van een KZB bak. De KZB voerbak hoeft dus niet duurder te zijn dan een gangbaar systeem. Daarnaast verdient de voerbak zich snel terug vanwege de voordelen die u heeft met de groei van de biggen.

Hoe degelijk is een KZB-voerbak?

De KZB voerbak is geen duur high tech systeem dat gevoelig is voor storingen. Het is, zoals al onze systemen, een degelijke eenvoudige unieke voerbak die 100% in Nederland is geproduceerd en die uitstekend zijn werk doet voor zeug en biggen en werkelijke tot uitstekende resultaten leidt. Wij en de vele gebruikers van de KZB-voerbak zijn oprecht van mening dat er geen simpeler en beter voersysteem is voor uw kraamhokken dan de KZB.

Wat zijn nou de voordelen en nadelen van de KZB-voerbak ten opzichte van een zeugendosator met trog en losse drinker?

Veel betere melkgift door de zeug. Dit komt omdat de zeug door de manier van vreten veel meer voer opneemt vanwege de uitgekiende voerbak. Dit is een terugkerend voordeel.
Tevreden en actievere zeug, doordat zij op een natuurlijk manier kleine porties kan eten. Dit is een terugkerend voordeel.
Fittere zeug. Doordat de zeug meer vreet komt deze ook “fitter” uit het kraamhok en dit komt de ontwikkeling van de embryo’s van de volgende worp vaak ten goede. Dit is een terugkerend voordeel.
Geen speendip. Doordat de big al na 4 dagen mee snoept met de moeder gaat de overgang naar vast voer uitstekend. Dit is een terugkerend voordeel.
Bij kraamopfok biggen 1 week eerder aan het gewicht doordat de overgang van melk naar vast voer beter is. Dit is een terugkerend voordeel.
Uniformere biggen, doordat ze allemaal genoeg melk hebben en doordat ze 24/7 uit de voerbak kunnen meesnoepen met de moeder. Dit is een terugkerend voordeel.
Zeker niet duurder in aanschaf dan een losse biggen voerbak, zeugentrog, drinker voor de zeug en afwerking van het hok waar de trog aan hangt. Dit is een eenmalig voordeel.
Kostenbesparend doordat men veel minder dure prestarter nodig heeft voor de biggen. Dit is een terugkerend voordeel.
Rust voor u. De KZB voerbak is uniek en speciaal door zijn eenvoud. De voerbak is met zijn kraalranden enorm degelijk gemaakt en geeft geen storingen waar high tech systemen wel gevoeliger voor zijn. Iedereen kan met gemak met dit systeem werken en dat geeft u vertrouwen en rust. Dit is een dagelijks terugkomen voordeel.

Nadelen KZB voerbak ten opzichte van zeugentrog met dosator en losse drinker:

De zeug kan niet onder de KZB bak gaan liggen zoals de zeug dat bij een hogere trog wel zou kunnen. Afhankelijk van de wetgeving (niet overal geldt de ruimte onder de trog als bewegingsvrijheid voor de zeug) zal men in sommige gevallen iets diepere hokken moeten hebben. De KZB is echter maar 210 mm diep. Dit is een eenmalig nadeel.

Verba kan en wil graag kennis met u delen over vrijloop-kraamhokken en vrijloop-kraamopfokhokken en over het voeren en drinken in kraamhokken als u zich aan het oriënteren bent. Wij kunnen u indien gewenst ook aan de juiste partijen voorstellen die u uitstekend vooruit kunnen helpen en die in uw wensen en behoeften kunnen voorzien. Wij werken enkel samen met gerenommeerde stalinrichters. Wij hebben er geen enkel voordeel bij om u door te verwijzen naar bedrijf dat niet gespecialiseerd is in vrijloop kraamhokken of een bedrijf waar wij geen vertrouwen in hebben. Er zijn stalinrichters die zich echt hebben gespecialiseerd in vrijloop-kraamhokken en die daar hun eigen systemen voor produceren.

Behalve kennis kan Verba u bij uw kraamhokken voorzien van informatie over voerbakken voor zeug en biggen, kraamvoerbakjes, vloerverwarmingen, zachte kunststof noppenplaten voor dicht gedeelte, biggencabines, biggennesten en drinkbakjes. Heeft u vragen? Neem contact met ons op! Wij helpen u graag verder. +31 (0)413-474036 info@verba.nl